Adli Belge İncelemesi; anlaşmazlık yaratan ve delil niteliği olan her türlü şüpheli doküman incelemesi Adli belge incelemesinde bazı prensipler kural haline gelmiştir. Örneğin varsa veya temin edilebiliyorsa inceleme konusu belgelerin asıllarının değerlendirilmesi gerekmektedir. Fotokopi veya suret belgelerde hız, işleklik derecesi ve bası derecesi (fulaj) gibi bazı önemli tanı unsurları değerlendirilemeyecektir.
BELGE İNCELEMEDE ÖNEMLİ NOKTALAR:
1- Resmi kurumlardan ve onların onayı ile gelenler hariç, gelen her belgeye şüphe ile yaklaşın. Şüphenizi araştırma yaparak giderin.
2- Fotokopi belge üzerinden işlem yapmayın. (Örneğin noterden gerekli teyitler alınmadan)
3- Adli belge incelemesinde bazı prensipler kural haline gelmiştir. Örneğin varsa veya temin edilebiliyorsa inceleme konusu belgelerin asıllarının değerlendirilmesi gerekmektedir. Fotokopi veya suret belgelerde hız, işleklik derecesi ve bası derecesi (fulaj) gibi bazı önemli tanı unsurları değerlendirilemeyecektir
4- El yazısı, daktilo yazısı ve printer çıktıları üzerinde tahrifat var mı? Kağıt ve mürekkep gözle görülür şekilde farklı mı? Eğer bunlar varsa şüphenizi artırın.
5- Sadece belgenin çeşitli unsurlarını tetkik etmek yoğunlaşmayın, aynı zamanda elde ettiği bilgileri yorumlayabilecek alt yapıya sahip olun.
6- Adli Tıp Kurumuna %51,25 ile en çok sorulan soru imza incelemesidir, %31,10 ile aldatma kabiliyeti ikinci sırada sorulan sorudur. Bu soruları sırasıyla sahtelik bulunup bulunmadığı (%15,16), yazı aidiyeti (%9,59), tahrifat bulunup bulunmadığı (%5,65) takip etmektedir.
7- İmzalar üstünde yazılanların bilindiği, kabul edildiği ve onaylandığı sonucunu doğuran ve sahibini alacak, borç ya da taahhüt altına sokan kişisel bir izdir. Bir başka deyişle imza; ?sahibini kuşkuya yer bırakmayacak bir biçimde belirleyen ve bir belgeyi onaylama iradesini kesin olarak belirten ayırt edici ve kişisel el yazması her tür işaret? olarak tanımlanmaktadır.
8- Adli imza incelemelerinde genellikle imza olarak nitelendirilemeyecek, düz bir çizgi ya da gelişi güzel şekiller oluşturularak atılan imzalar sıkıntı yaratmakta ve imza incelemelerini olumsuz etkilemektedir. Bu tür imzalarla karşılaşırsanız imza beyannamesini teyit edin.
9- Yazı imzalarda esas inceleme öncesinde bir ön inceleme yapılmalıdır.Bu işlemle birlikte inceleme konusu belge ile karşılaştırma belgelerinin birbirinden ayrılması, belge asıllarının incelemeye dahil edilmek üzere temin edilmesi, yeterli nitelik ve sayıda karşılaştırma belgelerinin temini, incelemeye dahil edilen bilgi ve belgelerin yetkili makamlarca onaylı olması, adli tahkikat dosyasının incelemeye dahil edilmesi sağlanmalıdır.
10- Bir belgede bulunan imzanın o belgeyi tasdik anlamı taşımasına rağmen aynı belgede kişinin sadece el yazısının bulunması onu yükümlülük altına sokmayabilir. İnsanlar başka kişilere ait belgelere bir takım yazılar yazabilirler. Ancak sorumlu olan şahıs o bilgileri onayladığını imza atarak belirten şahıstır.
11- Belgeler üzerinde şüphe doğduğunda internet üzerinde teyid edilebilecek web adreslerinin kullanılması gerekir. www.ticaretsicil.gov.tr, www.ito.org.tr,
12- Naylon fatura: VUK gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belgelerin sahte olduğu belirtiliyor. Örneğin herhangi bir mal satmadan mal satmış gibi fatura düzenlemek. Her ne kadar bu faturayı düzenleyen mükellefin gerçek bir ticari faaliyeti bulunsa dahi; gerçekte bir satışı olmadığı için bu belge sahte belge olarak kabul edilir. Şirketi yerine giderek görün, Fatura verenin kendi faturası olması gerekir, başkasından alıp getirmesi şüphelidir.
- Ödemelerin bankadan yapılması esastır. Aksi talepler şüphelidir.
- Alınan malın nakliyesini belgelerle ispatlanabilecek ise olumlu kanaat oluşturabilir.
- GİB, Ticaret sicil vb yerlerden faal olup olmadığının kontrol edilmesi.
Av. Muzaffer ÖZCAN